Talimatları ile Adhokrasi projeleri: İstanbul’da doğaçlama bir Yona Friedman sergisinin küratörlüğünü nasıl yaparsınız?, Giancalo De Carlo’yu yeniden okumak, Kendi evinizi altı adımda nasıl inşa edersiniz?, İçkin Tanıklık

İstanbul’da doğaçlama bir Yona Friedman sergisinin küratörlüğünü nasıl yaparsınız?, Maurizzio Bortolotti
Aşağıdaki talimatlar mimar Yona Friedman’ın çalışmalarında bulunan iki temel kavramı göz önünde bulundurarak bir sergi düzenlemenin yollarını anlatmak için hazırlanmıştır. Bu kavramlar:

1—Halkın ürettiği bir mimari/sanat fikri.
2—Yaratıcılığı ve sosyal iletişimi birbirine bağlayan, bir şekilde kent sakinlerinin çağdaş kentte barınmasını ve onu yaşamasını sağlayan, öngörülemez bir süreç olarak sanat/mimari fikri. Dolayısıyla, eğer sanat ve mimari çağdaş kültüre ait bir fikri ifade ediyorsa, Yona Friedman’ın kültür üretim fikri de katılım kavramı üzerinden biçimlenmektedir.

Talimatlar
1. Halka açık bir pasaj ya da küçük bir meydan bulun.
2. Mukavva, tel ya da kontrplak gibi basit malzemeler edinin.
3. Yona Friedman’ın internette yayınlanmış çizimlerini inceleyin (özellikle de Pro domo kitabından olanları).
4. Resimlere bakarak ve insanların bu malzemeleri kullanarak öngörülemez mimari işler yaptığı bir sergi ya da gösterim düzenleyin.
5. Bu öngörülemez mimari işlerin içine müdahaleler yapmak üzere sokak sanatçılarını davet edin. Ve işte size bir Sokak Müzesi.

Giancalo De Carlo’yu yeniden okumak, Autlab
GDC Kimdir? Giancalo De Carlo (1919-2005) İtalyan bir mimar. Neden GDC? GDC Team X’in bir üyesi. Team X toplumsal ve çevresel koşullara daha rahat adapte olabilen yeni bir tip mimariyi savunur. Onun çalışmalarında İnsan soyut bir figüre ya da bir dizi standart ölçüte indirgenmekten ziya-de kendi özel hayatını ve toplumu etkileyen kararlarda pay sahibi olması gereken aktif bir figürdür.
Yeniden okumak: Nasıl? Roma Tre Mimarlık Fakültesi Öğrenci Kolektifi (AUTLAB) laboratuvarın temellerinden biri olarak kendini inşa sürecini ele alıyor: GDC’yi yeniden okuyor, kendisinin de tercih edeceği biçimde, sözlerini birer dogma olarak değil önemli toplumsal ve mekânsal temaların karmaşıklığı üzerine daha derin bir düşünme süreci için çıkış noktası olarak kullanıyorlar. AUTLAB için GDC bir mimarlık partizanı.

Talimat/Anahtar
Bağlam Nedir?
“Mimari süreç her şehirde ve dünyanın her yerinde var olan çok farklı durumlar üzerinde şekillenmelidir. Diğer yandan, Mimarlık disiplini insanın hayatını dışsal kurallarla kontrol eden bir Otorite haline gelmemelidir.” Şehir Planlaması Üzerine Bir Ders, teknisyen ve uzmanların stereotipleşmiş yaklaşımlardan türeyen problemlerin ironik bir eleştirisi. Amacı, sıradan insanları kolaycı otoriteryenizmlere karşı tepki göstermeye davet etmek. Devrimci bir kavram olan katılım fikrini ortaya atar.
Katılımcı Süreç Nedir?
Villaggio Matteotti (Terni, İtalya) Demir Çelik Fabrikası işçilerinin kurduğu bir mahalledir. GDC, Villaggio Matteotti projesini sadece mahallenin gelecekteki sakinleri olacak Demir Çelik Fabrikası işçilerinin sürece katılımı garanti edilirse kabul edeceğini söyler. GDC ve ekibi müstakbel mahalle sakinleri için tasarlayacağı proje hakkında toplantılar ve sergiler organize eder. Bu süreç, sonunda Mekan üzerindeki hakları konusunda güçlü bir sivil ve siyasi farkındalık kazandığını gösteren tüm nüfusu—yani işçileri—kapsar: 1974’de Fabrika Komiteleri çalışma alanlarının restorasyonuyla ilgili kararlara dahi katılmayı talep eder.
Bürokrasi Nedir?
Bürokrasi mekanın organizasyonunu kontrol etmeyi amaçlar çünkü o fiziksel mekanın kalitesi ile toplumun davranışları arasındaki karşılıklı ilişkinin mevcudiyetini savunan yegane sosyal topluluktur. Bürokrasi kendisini rahatsız eden bir gerçeklik olarak “Süreçler” tarafından taciz edilir, çünkü bunlar çok fazla değişkeni ortaya çıkarır, eleştiriyi kışkırtır ve katılıma teşvik eder’.
AUTLAB: Natalia Agati, Daniele Burattini, Emanuele Caporrella, Olimpia Fiorentino, Daniele Presutti, Renzo Sgolacchia

Kendi evinizi altı adımda nasıl inşa edersiniz?, Rot Ellen Berg
Ziya Şanlı, Ece Elbirlik, Cassandra Mehlhorn ve bu yılın Ekim ayında yaptığımız kısa seyahat sırasında İstanbul’da tanıştığımız tüm sıcak insanlara adanmıştır. Barınağa ve evinde hissedebileceği bir yere ihtiyacı olan herkes için: 6 adımda kendi evini yapmanın yolları.

Talimatlar
1. Harabe haline gelmiş ya da yıkılacak bir evi satın almak üzere gerekli evrakları imzalayın. Nasıl bir işe giriştiğinizi bilmediğiniz gerçeğini kafanıza takmayın.
2. Ne isteyip ne istemediğinizi düşünmeye yetecek kadar zaman harcayın. Bu zamanı aynı zamanda bir mimar aramak için kullanabilirsiniz. Kafanızın uyuşacağı birisi olmasına dikkat edin. Ona bütçenizin olmadığını ama yine de mekanı istediğinizi söyleyin. Projenizi hala ilginç bulması için dua edin.
3. Arkadaşlarınızı ve ailenizi yardıma çağırın ve evi boşaltmaya ve sökmeye başlayın. Gereksiz tüm iç duvarları yıkın, ölü güvercinleri temizleyin, çökmek üzere olan çatıyı ve içinden geçen ağacı söküp çıkartın. Sadece dış duvarlar kalana kadar devam edin.
4. Eski evin içine camdan bir ev inşa edin. Bu sayede güneş ışığı en yüksek pencerelerden girebilir ve en üst kattan en alt kattaki yaşam alanlarına kadar ulaşabilir. Orijinal yapı ve bölümleri boş verip evinize yeni bir dikey ve yatay yerleşim belirleyin. Böyle yaparak birçok pencerenin farklı seviyelerde işlev görmesini sağlayabilirsiniz.
5. Beton, ahşap, keten lifi, yün perdeler gibi sürdürülebilir malzemeler kullanın… Ayrıca uçarı detaylar da ekleyin: üzerinde tahta kalaslardan gelen damar ve budakların izi olan beton kirişler, aynalı şapeller, bir düşünme kulesi, taş desenli karolar… Esprili ve göz aldatıcı efektler yaratın.
6. Kış mevsiminde ısıtma elde etmek için zemin katın ortasına 2 tonluk ateşe dayanıklı bir beton ocak koyun. Evinizin geri kalan kısmını ‘neredeyse bitmiş’ bir halde bırakın. Eve taşının, gülümseyin ve mutlu olun. Arkadaşlarınızı davet edin.
‘vylder vinck taillieu mimarları’ adına ve onlar için. ‘Rot Ellen Berg’ evi sahibi ve yaratıcıları, Belçika, Piet Bodyn & Ellen Meurez

İçkinTanıklık, HS Mimarlık
Adhokrasi bağlamında ‘bul yapısöküme uğrat-inşa et’ oyunu.

Talimatlar
Bul
1. Kamusal bir işlevin, eylemin ya da etkinliğin sürdürüldüğü bir mekan bulun. Bu mekanda biçim ve içeriğe dair kararlar yukarıdan aşağıya tanımlanmış olmalı, aksi biçimde değil.
2. Bu kamusal mekanda bireyler ve kamu arasındaki hiyerarşik ilişkilerin nasıl yapılandırıldığını gözlemleyin.
3. Bu işleve ait mekânsal yorumlamaların yerel ve küresel ölçekte yapılarını inceleyin. Bu hiyerarşinin kamusal hayattaki ya da bireylerin bu mekanda kendilerini gerçekleştirme sürecindeki izleri-ni/yaptırımlarını bulmaya çalışın.
Yapısöküm Yap
4. Mekanla doğrudan ilişkili 3 özne tanımlayın:
a- Mekanı tasarlamış olan insan(lar).
b- Bu mekanın işlevi üzerine uzmanlaşmış bir sosyal bilimci.
c- Bu mekanı kullanan ve onun eleştirel analizini yapabilecek birey(ler).
Bu özneler için sorular hazırlayın. Onlarla söyleşi yapın. Serginizde göstermek üzere bu söyleşileri kaydedin.
5. Bu söyleşilerden yaptığınız çıkarımlar işinizi sergilemek üzere tasarlayacağınız mekanın konseptini belirlemeli.
Sergi salonunda kavramsal olarak en uygun yeri bulabilmek için küratörünüzle görüşün.