Kirli Kent: NCR06 “Endüstri” sayfalarından Ömer Kanıpak imzalı bir metin

Kentlerin büyüyüp gelişmesinde baş aktör olan, kucak açılan ve ekmeği yenen endüstri alanları, bir süre sonra ortadan kaldırılması gereken paslı bir hurda yığınları, temizlenmesi şart kirli bölgeler olarak görülür. Tüm dünyadaki gibi İstanbul’da da benzer bir dönüşüm yaşandı ve yaşanıyor: Küçük veya orta ölçekli üretimlerin yapıldığı az katlı endüstriyel bölgeler “rezidans”ların, alışveriş merkezlerinin gözünü diktiği alanlar oldu. Atölyeler kent dışındaki organize sanayi bölgelerine itildi. Küçük işletmeler büyümeye zorlandı. İstanbul’da da hatırı sayılı miktarda bulunan küçük ve orta ölçekli endüstriyel üretime dair tüm izler silindi, son kalanlar da silinmek üzere. Kazlıçeşme’de bir zamanlar deri fabrikaları olduğunu gösteren bir iki bacadan başka bir şey kalmadı. Yedikule başta olmak üzere Gazhaneler söküldü, kalanlar da çürümekte. Haliç kıyıları kazınarak temizlendi, tekinsiz boşluklar ve anlamsız yeşil alanlar yapıldı. Bu boşluğu anlamlandırmak için şimdi yunuslarla dolu havuzlara ya da maketlerle süslenmiş parklara ihtiyaç var. Mühim toplantılar için yapılan kongre merkezinin bir zamanlar kentin en önemli mezbahası olduğunu anımsatabilecek patinasından ve formundan hiç bir iz kalmadı, hepsi parlak granitlerle kaplandı. Fabrikalarla dolu Kağıthane ve Cendere vadisi şimdi prestij ve statünün pazarlanacağı yeni rantların baskısı altında. Şanslı sayılabilecek Haliç’teki elektrik santralı ve tütün fabrikası ise üniversitelere dönüştü de kurtuldu.

[ devamını oku ]

İstanbul Tasarım Bienali’nin sonuna kadar, düzenli aralıklarla yayınlanarak, şehrin farklı noktalarına asılan ya da dağıtılan “New City Reader” gazetesinin “Endüstri/ Industry” başlıklı son sayısında, İstanbul’daki endüstriyel bölgelerin kentsel dönüşüm projelerinin bir parçası olarak kentin dışına yerleştirilmesi ve üretimin kentten uzaklaştırılması tartışılıyor. Mimar Ömer Kanıpak’ın konuk editörlüğünü üstlendiği “Endüstri/ Industry” sayısına, mimar Aslı Kıyak İngin (İstanbul’daki Küçük Üretim Bölgelerinin Geleceğini Tekrar Değerlendirmek), Ayça İnce (Bacalı Endüstriyi Kültürel Endüstrilere Dönüştürecek Vizyonumuz Var mı?), Ayşe Çavdar -Sevin Yıldız (Açlığı Sanayiyle Bastırılan Yeni Konut Bölgeleri), Pınar Gökbayrak (Endüstri Mirasını Kente Katan Ortak Akıl), Sevim Sancaktar (Trafo “Manzaraları”) ve Yıldız Salman (Mecidiyeköy Likör Fabrikası – Modern Mimarlık “Değeri” mi, Yoksa Yatırım Potansiyeli mi?) makaleleriyle katkıda bulunuyor.